Finlandia
Celem strategii na rzecz gospodarki cyrkularnej w Finlandii jest osiągnięcie przez ten kraj statusu światowego lidera gospodarki o obiegu zamkniętym do 2025 roku. W tym celu:
- Wdrażane będą kompleksowe rozwiązania cyrkularne ukierunkowane na rozwój przedsiębiorczości i eksportu: fińskie organizacje działające w różnych sektorach zaangażują się we wdrażanie modelu cyrkularnego na poziomie globalnym.
- Zapewnienie funkcjonalność rynku krajowego: państwo będzie odgrywać kluczową rolę jako czynnik współtworzący środowisko społeczno-gospodarcze i określający kierunek myślenia, ale wybór metod pozostanie kwestią innych podmiotów.
- Szybkie i konkretne działania oparte na działaniach pilotażowych: w tym samym czasie wspierane będzie wdrażanie szeroko zakrojonych, długoterminowych regulacji promujących przejście do modelu cyrkularnego.
Do 2025 r. Finlandia chce wzmocnić konkurencyjność gospodarki, stworzyć nowe miejsca pracy i zapewnić zrównoważony wzrost. Szczegółowe cele to:
- Gospodarka o obiegu zamkniętym poprawi konkurencyjność Finlandii i organizacji fińskich, zwiększając ich postrzeganie jako innowacyjne i skutkując zwiększeniem obrotów i nowych technologii.
- Rozwiązania dotyczące gospodarki o obiegu zamkniętym staną się towarem eksportowym, przynosząc korzyści dla Finlandii i podnosząc chęć umiędzynarodowienia przedsiębiorstw.
- Zreformowane modele finansowania będą wspierały cyrkularność gospodarki: zamówienia publiczne, nowe modele współpracy sektora prywatnego i publicznego oraz działalność spółdzielcza zostaną wykorzystana w większym stopniu.
- Korzyści ekologiczne i lepszy stan środowiska stworzą nowe możliwości wzrostu ekonomicznego i przedsiębiorczości.
- Poprawa efektywność zasobów.
- Cykl obiegu materiałów stanie się bardziej wydajny, nieodnawialne zasoby naturalne zostaną zastąpione przez odnawialne, wsparcie środowiska wolnego od odpadów i neutralnego pod względem wytwarzanych gazów cieplarnianych.
- Gospodarka o obiegu zamkniętym poprawi stabilność stanu środowiska.
- Kontrola wpływu na środowisko ulegnie poprawie.
- Koncepcje związane z gospodarką o obiegu zamkniętym będą uwzględniane przy opracowywaniu strategii społecznych.
- Gospodarka o obiegu zamkniętym zapewni dobrobyt społeczeństwa promując przejście do gospodarki współdzielenia opartej na usługach.
- Nastąpi wzrost świadomości społeczeństwa na temat gospodarki cyrkularnej zwiększając popyt na rynku krajowym i koncentrując go na produktach oraz usługach cyrkularnych.
- Konsumenci przyjmą nowe modele konsumpcji, np. wzrost usług współdzielonych i recyklingu.
Podmioty odpowiedzialne za wdrażanie gospodarki cyrkularnej w Finlandii i ich powiązania:
Główne działania opisane w strategii fińskiej sklasyfikowane są w następujących obszarach:
Zrównoważony system żywnościowy
Konsumenci wybierają żywność, która została wyprodukowana poprzez mądrzejsze użycie surowców, poczynając od podstawowej produkcji rolnej. Emisje i zużycie zasobów będą znacząco niższe.
Obieg zamknięty w przemyśle leśnym
Finlandia jest liderem biogospodarki cyrkularnej. Przez wdrożenie strategii globalna konkurencyjność tego przemysłu dodatkowo wzrośnie w związku pojawieniem się nowych produktów, usług, modeli współpracy i technologii.
Obieg w procesach technologicznych
Ograniczenie do minimum wykorzystania surowców pierwotnych tworzy przewagę konkurencyjną. W tym samym czasie maksymalizacji ulegnie długość cyklu życia materiałów i produktów oraz możliwości ponownego wykorzystania.
Transport i logistyka
Transport przekształci się w sprawny, inteligentny system, który nie będzie wykorzystywał paliw kopalnych. Wspierane będą koncepcje mobilności jako usługi (MaaS) i gospodarki współdzielenia.
Słowenia
Pierwszy słoweński plan działania w zakresie gospodarki o obiegu zamkniętym, został opublikowany w maju 2018 r. Ma on na celu utorowanie drogi przejścia od gospodarki liniowej do gospodarki o obiegu zamkniętym poprzez zaangażowanie wszystkich interesariuszy.
Plan działania na rzecz gospodarki o obiegu zamkniętym w Słowenii wprowadza cztery priorytetowe obszary działań ocenionych jako te, dzięki którym istnieje możliwość zwiększenia produktywności zasobów materiałowych i surowcowych, maksymalizacji wartości materiałów, produktów lub usług, opracowania cyrkularnych modeli biznesowych, wzmocnienia efektywność energetycznej, zamknięcia obiegów materiałowych, zapobiegania powstawaniu odpadów, zintegrowania zielonych działań sektora publicznego, wzmacniania nowych wzorców konsumpcji i wspierania społeczeństwa cyrkularnego.
Obszary priorytetowe wdrażania gospodarki cyrkularnej w Słowenii:
Wybrane obszary priorytetowe to:
Wysoki potencjał działań w tym obszarze związany jest z samowystarczalnością i możliwościami lokalnej produkcji żywności. Istnieje potrzeba lepszej integracji producentów żywności i poprawy ich powiązań z branżą gastronomiczną i turystycząj (w tym w ramach zamówień publicznych). Konieczne jest zwiększenie wiedzy społeczeństwa w dziedzinie produkcji i przygotowywania żywności, a także odnośnie wytycznych w zakresie redukcji ilość odpadów żywnościowych i gospodarowania biomasą.
Konieczne jest strategiczne partnerstwo w zakresie badań i innowacji skutkujące możliwością poszerzenia wiedzy i opracowania nowych projektów. Akcent w tym wypadku jest kładziony na małe i średnie przedsiębiorstwa. Podmioty te w największym stopniu potrzebują pomocy i zachęt do opracowywania innowacyjnych projektów i korzystania z możliwości uczestniczenia w przetargach na obszarze całej Europy. Obecne działania komunikacyjne i promocyjne nie są wystarczająco skuteczne.
Rozpowszechnianie dobrych praktyk ma ogromne znaczenie dla promowania gospodarki cyrkularnej i edukacji podmiotów, które już weszły na ścieżkę transformacji w kierunku obiegu zamkniętego. Dotyczy to w szczególności promowania produktów jako usług, odchodzenia od własności na rzecz współwłasności oraz zastąpienia konsumentów użytkownikami.
W celu lepszego zrozumienia złożonego, kompleksowego, a przede wszystkim długotrwałego procesu przejścia do modelu obiegu zamkniętego, w słoweńskiej strategii zastosowano koncepcję opierająco się na trzech podstawowych aspektach umożliwiających wdrożenie gospodarki cyrkularnej.
Aspekty te to:
- „Circular economy” – akcent na transformacje w kierunku cyrkularnych modeli biznesowych.
- „Circular Change” - kompleksowa polityka wspierająca transformację sektora publicznego tak, aby tworzył on środowisko przyjazne dla gospodarki cyrkularnej.
- „Circular Culture” - refleksja nad wartościami społeczeństwa i obywatelami i próba ich kształtowania w kierunku odpowiadającym założeniom koncepcji gospodarki cyrkularnej.
Francja
Strategia na rzecz obiegu zamkniętego we Francji zakłada następujące cele:
- Redukcja wykorzystania surowców naturalnych powiązanych z konsumpcją na obszarze Francji w relacji do PKB o 30% w latach 2010-2030.
- Redukcja składowania na wysypiskach odpadów innych niż niebezpieczne o 50% do 2025 r. względem 2010 r.
- Recykling plastiku na poziomie 100%.
- Redukcja emisji gazów cieplarnianych (o 8 milionów ton CO2 rocznie w rezultacie recyklingu plastiku).
- Stworzenie 300 000 nowych miejsc pracy, także w nowych zasobach.
Strategia ta zakłada oddzielne mapy drogowe dla zidentyfikowanych obszarów priorytetowych.
Zakłada wsparcie unowocześniania i dyferencjacji produktów w oparciu o lepszą produktywność surowców, ograniczenie użycia surowców nieodnawialnych, zwieszenie wykorzystania recyklatów, tworzenie nowych stanowisk pracy, sprostanie wymogom odnośnie nowych umiejętności potrzebnych do funkcjonowania w gospodarce cyrkularnej.
Zakłada wsparcie konsumenta w bardziej zrównoważonej konsumpcji, wydłużenie trwałości produktów, tworzenie stanowisk pracy w sektorze związanym z naprawą produktów, ograniczanie marnotrawienia żywności.
Zakłada zbiórkę 100% odpadów, które można poddać recyklingowi, uproszczenie procesu sortowania odpadów, zaprzestanie wyrzucania biomasy do podstawowych kontenerów na śmieci.
Zakłada informowanie, edukację i trening wszystkich interesariuszy pod kątem koncepcji i zasad działania gospodarki cyrkularnej, zwieszenie roli zamówień publicznych, mobilizację władz samorządowych i przedsiębiorstw w poszczególnych regionach, wsparcie przejścia do modelu cyrkularnego za pomocą odpowiedniego finansowania.
Łącznie wszystkie wymienione mapy drogowe zamykają się w pięćdziesięciu akywnościach adresowanych do władz publicznych, społeczeństwa i przedsiębiorstw.
Portugalia
Ambicje ustanowione dla Portugalii 2050 zostały zaprojektowane, aby stymulować rozwój prac w ramach Akcji Plan dotyczący gospodarki o obiegu zamkniętym (APCE) i musi zostać przyjęty przez różne ministerstwa, społeczeństwo obywatelskie i podmioty prywatne. Składa się z następujących elementów:
- Gospodarka neutralna pod względem emisji dwutlenku węgla, wydajna i produktywna w wykorzystaniu zasobów: neutralne emisje gazów cieplarnianych i efektywne wykorzystanie materiałów (znaczny spadek wydobycia i importu materiałów, znaczny spadek kosztów końcowych wytwarzane odpady, lepsze zarządzanie i wydobywanie wartości z zasobów w obiegu);
- Wiedza jako impuls: koncentracja na badaniach i innowacjach tworzy rozwiązania - w produktach, usługach, biznesie modele, zużycie / wykorzystanie, zachowanie - przy niższej emisji i intensywności wykorzystania zasobów, zintegrowane z biznesem modele pobudzające tworzenie miejsc pracy, wydajne i skuteczne wykorzystanie zmobilizowanych zasobów oraz ich trwałą ekonomię wartość;
- Sprzyjający włączeniu społecznemu i trwały dobrobyt gospodarczy: rozwój gospodarczy, który wpływa na wszystkie sektory społeczeństwa, jest odpornyprzeciw zmienności cen i ryzyka i stopniowo oddziela się od negatywnych skutków środowiskowych i społecznych;
- Kwitnące, odpowiedzialne, dynamiczne i integracyjne społeczeństwo: świadome, partycypacyjne i bardziej oparte na współpracy społeczeństwo - społeczeństwo kierujące się bytem i troską, a nie pragnieniem i posiadaniem, a które chroni i dba o swój naturalny kapitał.
Działania szczegółowe zostały podzielone na trzy grupy, ze względu na swój zasięg.
Makro to działania o zasięgu strukturalnym, które dają efekty przekrojowe i systemowe, które wspierają społeczeństwo w celu dostosowania się do zasad gospodarki o obiegu zamkniętym. Przykład działań makro to np. ograniczenie produkcji odpadów organicznych i zwiększenie wydajności w łańcuchu wartości, głównie w sektorach związanych z przemysłem spożywczym, przyczyniając się do zachowania zasobów naturalnych.
Działania Mezo lub sektorowe to inicjatywy zdefiniowane i zaakceptowane przez wszystkich graczy w łańcuchu wartości, sektory związane z podnoszeniem wydajności i wydajnym wykorzystaniem zasobów kraju, przejmowanie korzyści gospodarczych, społecznych i środowiskowych; Jednym z założeń programu sektorowego jest wzmocnienie zielonych zamówień publicznych m.in. obniżenie kosztów przy jednoczesnym wzmocnieniu rynku innowacyjnych produktów i usług o obiegu zamkniętym (zamówienia publiczne jako żywe laboratorium rozwiązań o obiegu zamkniętym).
Mikro (regionalne / lokalne) to działania lub inicjatywy zdefiniowane i zaakceptowane przez wszystkie regionalne i / lub lokalne podmioty rządowe, gospodarcze i społeczne, które uwzględniają lokalny aspekt gospodarczy i które podkreśliły to w podejściu do wyzwań społecznych. Jako przykład możemy podać przyczynianie się do sporządzania map drogowych gospodarki o obiegu zamkniętym w klastrach przemysłowych.
Różne poziomy działań są wzajemnie powiązane i wzmacniają się pozytywnie, tworząc informacje zwrotne, które zmieniają kontekst iteracyjnie i pozwalają na wiedzę, zasady, projekty i wyniki konsolidować, pobudzając zaangażowanych aktorów.