Strategie narodowe - Polska
Zgodnie z konkluzją Rady ds. Środowiska UE z czerwca 2016 r. regulacje nt. gospodarki obiegu zamkniętego powinny mieć swoją kontynuację na poziomie krajowym. W przypadku Polski opracowywany jest program w formie mapy drogowej wspierającej implementację gospodarki cyrkularnej. Obecnie dostępny jest jego projekt.
„Mapa drogowa – Transformacja w kierunku gospodarki o obiegu zamkniętym” wyznacza kierunki transformacji modelu gospodarki polskiej z liniowego na cyrkularny. W obecnie dostępnym projekcie wyznaczone są cztery polskie priorytety.
Kluczowe priorytety budowania gospodarki cyrkularnej w Polsce.
Gospodarka Obiegu Zamkniętego w Polsce
1. Innowacyjność, wzmocnienie współpracy pomiędzy przemysłem i sektorem nauki, a w efekcie wdrażanie innowacyjnych rozwiązań w gospodarce.
2. Stworzenie europejskiego rynku na surowce wtórne, na którym ułatwiony byłby ich przepływ.
3. Zapewnienie wysokiej jakości surowców wtórnych, wynikającej ze zrównoważonej produkcji i konsumpcji.
4. Rozwój sektora usług.
W celu realizacji wymienionych priorytetów w projekcie mapy drogowej wyróżniono działania w następujących obszarach:
Zwracana jest uwaga na potencjał ograniczenia generowania odpadów w działalności produkcyjnej i ich optymalnego zagospodarowania w innych procesach produkcyjnych w celu zwiększania opłacalności produkcji w Polsce i zmniejszenia jej negatywnego oddziaływania na środowisko. W celu spełnienia tego potencjału wyróżnione są następujące podobszary i konkretne działania w ramach nich:
- Odpady z górnictwa, przemysłu przetwórczego i energetyki
- Rozszerzona odpowiedzialność producenta
- Środowiskowa ocena cyklu życia
Wśród wymienionych działań w tym obszarze znalazły się przede wszystkim działania zwiększające świadomość konsumentów oraz zmniejszające asymetrie informacji między podmiotami rynkowymi (zapewnienie dostępności informacji w zakresie naprawy i części zamiennych, lepsze egzekwowanie gwarancji, eliminowanie fałszywych twierdzeń dotyczących wpływu na środowisko, czy określenie maksymalnej przydatności do spożycia produktu bez szkody dla konsumenta i środowiska). Wysoki nacisk kładziony jest na edukację zakresie zrównoważonej konsumpcji prowadzoną na wszystkich etapach kształcenia a także prawidłowe gospodarowanie odpadami komunalnymi. Wyróżnione podobszary to:
- Odpady komunalne,
- Marnotrawstwo żywności,
- Edukacja
Rozwój biogospodarki powinien skutkować ograniczeniem negatywnego wpływu działalności gospodarczej (prowadzonej zgodnie z obecnym modelem) na środowisko naturalne. Przyczynia się ponadto do powstania nowych miejsc pracy, w szczególności na obszarach wiejskich. Zidentyfikowane podobszary działań to:
- Działania kluczowe w obszarze tworzenia warunków dla rozwoju biogospodarki
- Działania w obszarze budowy lokalnych łańcuchów wartości i bazy surowcowej
- Działania w obszarze energetyki
- Działania w obszarze przemysłu
Strategia podnosi kwestię współpracy, nie tylko między konsumentami i producentami, ale także wśród producentów między sobą oraz między przedsiębiorcami, naukowcami i sektorem publicznym. Kooperacja ta stanowi kluczowy element cyrkularnych modeli biznesowych. Istnieje duży potencjał kooperacji między wszystkimi interesariuszami, która przykładowo może obejmować: współdzielenie produktów, wyników badań, technologii oraz surowców. W konsekwencji tej współpracy znacząco rośnie produktywność zasobów. Zwracana jest uwaga na podmioty ekonomii społecznej jako źródło nowych rozwiązań w zakresie modeli biznesowych. Podmioty te dostarczają usług dopasowanych do potrzeb społeczności, podnoszą ich świadomość oraz ograniczają wykluczenie społeczne.