Holandia zaczęła wprowadzać koncepcję gospodarki o obiegu zamkniętym w 2011 r. Działania te zostały poprzedzone analizą przeprowadzoną przez holenderski ośrodek analityczny, z której wynikało, że przejście na GOZ jest szansą na wzrost zatrudnienia i wzrost gospodarczy, a także zrównoważenie celów społecznych, środowiskowych i gospodarczych. Analiza wykazała, że gospodarka o obiegu zamkniętym może stworzyć 54 000 nowych miejsc pracy i 7 mld EUR wartości dodanej dla holenderskiej gospodarki . W 2013 r., przy wyraźnym wsparciu politycznym, rozpoczęto 50 konkretnych projektów pilotażowych w ramach inicjatywy Green Deal, która ustanowiła Holandię jako hotspot dla gospodarki o obiegu zamkniętym. Projekty te były szeroko wspierane przez rząd, miasta i organizacje non-profit.

Wskaźniki:

Zużycie zasobów, bezpośrednie (DMI zasoby)	mln t
Zużycie zasobów, w łańcuchu (RMC zasoby)	mln t
Konsumpcja zasobów	mln t
Wykorzystanie terenu, bezpośrednie	% ziemi uprawnej
Wydobycie wody, bezpośrednie	mln m3
Emisje CO2, bezpośrednie	mln t
Ślad zużycia CO2	mln t
Wzrost ekonomiczny (część GOZu)	% PKB
Zatrudnienie (część GOZu)	% całkowitego zatrudnienia
Wartość dodana przemysłu recyklingowego	mln Euro, w cenach stałych 2010
Samowystarczalność zasobowa	kg wydobycia / kg DMI zasoby
Gospodarka holenderska (PKB)	mld Euro, ceny stałe 2010
Zatrudnieni w Holandii	1000 pełnych wymiarów pracy (FTE)

Amsterdam

W Amsterdamie realizowanych jest 41 programów pilotażowych dotyczących dążenia do gospodarki o obiegu zamkniętym . Jednym z nich jest budowa 70 tys. domów. W Raporcie Circular Amsterdam przedstawiono szczegóły procesów systemowych miasta i zidentyfikowano łańcuchy odpadów budowlanych i organicznych jako potencjalne czynniki wpływające na przejście na GOZ i efekty długoterminowe:

• Wdrożenie strategii ponownego wykorzystania materiałów może doprowadzić do wzrostu produktywności o 3% o wartości 85 mln EUR wartości rocznie w sektorze budowlanym i 150 mln EUR rocznie w przypadku bardziej wydajnych strumieni pozostałości organicznych.
• Oszczędności materiałowe: Oszczędności materiałowe mogą wynieść prawie 900 tys. Mg rocznie, co stanowi znaczącą ilość w porównaniu z obecnym rocznym importem 3,9 mln Mg obecnie wykorzystywanym przez region.
• Tworzenie miejsc pracy: Zwiększony poziom produktywności pozwala utworzyć do 700 dodatkowych miejsc pracy w sektorze budowlanym i 1200 dodatkowych miejsc pracy w rolnictwie i przemyśle spożywczym.
• Przedstawione ulepszenie ponownego wykorzystania materiałów prowadzi do oszczędności materiałowych w wysokości 500 tys. Mg, co jest znaczące w porównaniu z obecnym rocznym importem 1,5 mln Mg materiałów. Szacuje się, że emisje gazów cieplarnianych zmniejszą się o pół miliona ton CO2 rocznie - co odpowiada 2,5% obecnych rocznych emisji CO2 miasta Amsterdam.

W Raporcie (Mapie drogowej) zawarto cztery wskaźniki do określania skutków stosowania GOZ na środowisko i gospodarkę dotyczące budowy domów w Amsterdamie:

• wartość dodana netto w milionach euro,
• wzrost zatrudnienia netto w przeliczeniu na pełne etaty (EPC),
• oszczędności materiałowe obliczone przez zatrzymanie wartości w krajowym zużyciu materiałów
• zmniejszenie emisji CO2

Powyższe wskaźniki stosowane mają być również do oceny wpływu GOZ na inteligentne projektowanie budynków, demontaż i separację, recykling i ponowne użycie oraz rynek i bank zasobów.

Dobre praktyki:

Park 20/20 w północno-zachodniej części regionu Amsterdamu jest pierwszym zrównoważonym parkiem, który realizuje koncepcję „Cradle-to-Cradle”. Konstrukcja budynków optymalizuje zużycie energii podczas ich eksploatacji i demontażu. Podczas gdy część materiałów może być ponownie wykorzystana w nieskończoność do budowy innych budynków lub produktów, inne części służą jako biologiczne składniki odżywcze dla gleby. Panele słoneczne na dachach budynków przekształcają energię w energię elektryczną wykorzystywaną do oświetlenia i ogrzewania. Woda deszczowa jest zbierana do celów sanitarnych, a woda ściekowa jest filtrowana, co zmniejsza zużycie wody.

Inną dobrą praktyką w Amsterdamie jest stosowanie zamówień publicznych zgodnie z ideą GOZ: uzgodniono, że nie będą zamawiane nowe meble, jeśli stan istniejących jest zadowalający. Wymaga się, aby po zakupie nowych mebli dostawca odebrał stare meble i ocenił, na podstawie wcześniej określonych kryteriów, czy meble nadal nadają się do ponownego użycia, można je odnowić lub ich cykl życia dobiegł końca. Produkty, które nie spełniają już kryteriów, zostały rozmontowane, a części zostaną ponownie wykorzystane do produkcji nowych produktów.

W Holandii, organizacje Circle Economy i Erasmus Research Institute for Happiness Economics (Ehero) opracowały metodykę do mierzenia zatrudnienia zgodnie z zasadami GOZ, co może przełożyć się na skuteczne inwestowanie w miejsca pracy zarówno na poziomie regionalnym jak i krajowym. Wstępne wyniki badania zatrudnienia przy użyciu tej metodyki wykazały, że 8,1% miejsc pracy w Holandii jest zgodna z gospodarką o obiegu zamkniętym.

Wielka Brytania, nie posiada wspólnej strategii. W Anglii i Walii nie ma regionalnej strategii GOZ.

Szkocja

Szkocja zrealizowała znaczne postępy w przechodzeniu na gospodarkę o obiegu zamkniętym dzięki planom osiągnięcia Zero Odpadów (Zero Waste Scotland ) i 100% energii elektrycznej zasilanej energią odnawialną (Resource Efficient Scotland). Programy te są ważnymi czynnikami sprzyjającymi tej transformacji.

W 2016 r. Szkocki rząd opracował strategię w celu dążenia kraju do gospodarki o obiegu zamkniętym, dostosowując swoje cele gospodarcze i środowiskowe . Ma ona na celu zebranie sektorów i jednostek gospodarczych do wspólnego działania. Dwa kluczowe elementy strategii to:

• opracowanie bardziej kompleksowego podejścia do odpowiedzialności producenta poprzez ustanowienie jednolitych ram dla wszystkich rodzajów produktów, a dotyczą ponownego użycia, naprawy i regeneracji, a jednocześnie w pełni ujawniając i zwracając koszty recyklingu i utylizacji;
• zmniejszenie wszystkich odpadów spożywczych o 33% do 2025 r.

Cztery priorytetowe obszary strategii, związane z wykorzystaniem zasobów i oddziaływaniem na środowisko, a mające znaczenie dla gospodarki szkockiej, to:

• żywność, napoje i szerzej pojęta biogospodarka: piwo, whisky i przemysł rybny mogą obniżyć koszty o 500-800 mln zł rocznie, przy przejściu na GOZ;
• produkcja z materiałów wtórnych: przyczynia się rocznie 1 100 000 000 £ do szkockiego PKB i może przyczynić się £1 700 000 000 rocznie do 2020 r.
• sektor budownictwa: wytwarza około połowy wszystkich odpadów wytwarzanych w Szkocji, więc ma znaczną szansę na zwiększenie efektywnego gospodarowania zasobami
• infrastruktura energetyczna: znaczny potencjał do ponownego wykorzystywania sprzętu z wycofanej z eksploatacji infrastruktury ropy naftowej, gazu i energii odnawialnej (spodziewane jest, że 30-35 mld zł na likwidację ropy naftowej i gazu do 2040 r.).

Zgodnie ze Strategią GOZ dla Szkocji, oprócz powyższych monitorowane są również:

• Całkowita ilość odpadów wytwarzanych przez sektory-gospodarstwo domowe; handlu i przemysłu; budowy i rozbiórki.
• Ilość odpadów wytwarzanych przez sektory na jednostkę wartości dodanej brutto.
• Wpływ odpadów na ślad węglowy (?, carbon impact) – wpływ odpadów w cyklu życia, w tym korzyści z zapobiegania i recyklingu.

Glasgow

W Glasgow gospodarka o obiegu zamkniętym wprowadzana była już kilka lat temu. W Raporcie CIRCULAR GLASGOW A vision and action plan for the city of Glasgow stwierdzono, że przejście na GOZ może zwiększyć liczbę miejsc pracy, zwiększyć efektywność wykorzystania zasobów i zmniejszyć emisję CO2. W Glasgow zidentyfikowano wiodące gałęzie przemysłu, dzięki którym gospodarka miasta może dążyć do gospodarki o obiegu zamkniętym oraz zdefiniowano strategie wdrażania i możliwości dla społeczności biznesowej regionu. Korzyści GOZ w Glasgow, polegają na tym, że umożliwia ona wzrost gospodarczy, dobrobyt i bezpieczeństwo poprzez zmniejszenie zależności miasta od ograniczonych zasobów naturalnych, co inspiruje do zwiększenia wydajności surowców. Analiza sytuacji gospodarczej i politycznej miasta Glasgow pokazała, że sektor opieki zdrowotnej, edukacji i produkcji ma kluczowe znaczenie dla utrzymania dobrobytu miasta. Łącznie zapewniają 117,500 miejsc pracy i jedną czwartą wartości ekonomicznej miasta. Mapując przepływy zasobów miasta z konsumpcji do odpadów, sektor żywności i napojów określił, że ma największy potencjał. Wdrożono m.in. metody odzyskiwania ciepła w lokalnych piekarniach i browarach, lub połączono hodowlę ryb z produkcją upraw bezglebowych (odzysk składników odżywczych), co skutkuje zmniejszeniem wykorzystania zasobów.

Wskaźniki GOZ dla miasta Glasgow są mierzone na bieżąco przez Uniwersytet Strathclyde. Analiza wpływu obejmuje dotychczasowy wpływ programu i skupia się na kluczowych wskaźnikach wpływu: zaangażowania biznesowego; potencjalnej redukcji emisji dwutlenku węgla i potencjalnego tworzenia miejsc pracy. Wyniki będą dostępne w połowie 2019 r .

Londyn

TRiFOCAL Londyn - Transforming City FOOD hAbits for Life, to inicjatywa prowadzona przez Resource London - partnerstwo WRAP (program działań w zakresie odpadów i zasobów) i LWARB - wraz z Groundwork London w ramach programu LIFE Komisji Europejskiej. Projekt TRiFOCAL (Life +) ma na celu ograniczenie marnotrawienia żywności, promowanie zrównoważonych nawyków żywieniowych i recykling produktów, których nie można zaoszczędzić. Projekt trwał od 2016 r do marca 2019 r. i miał na celu eksperymentowanie z kampanią uświadamiającą z innowacyjnym podejściem w celu zachęcania do: zapobiegania marnotrawieniu żywności poprzez poprawę planowania, zakupu, przechowywania i przygotowywania posiłków; promowanie zdrowej i zrównoważonej diety poprzez zmianę sposobu robienia zakupów, konserwowania produktów i gotowania posiłków; recykling odpadów spożywczych. TRiFOCAL skupiał się na 4 grupach odbiorców: właścicielach domów, firmach, społecznościach i szkołach Projekt ten miał być polem testowym dla innych miast europejskich: gmina Mediolan jest zaangażowana w projekt jako obserwator i „miasto replikujące” wraz z miastami Bruksela, Wiedeń, Oslo, Sofia, Barcelona, Dublin, Ljubljana, Burgas i Växjö oraz z Maltą.

Oprócz programów żywnościowych w Londynie, jak i w innych miastach prowadzane są programy recyklingowe dotyczące różnorodnych materiałów.

Dobre praktyki :

Podczas Igrzysk Olimpijskich w Londynie w 2012 r. Olympic Delivery Authority (ODA) wymagało, aby co najmniej 90% materiałów rozbiórkowych musiało zostać ponownie wykorzystane lub poddane recyklingowi. Wiele obiektów w Parku Olimpijskim zostało zaprojektowanych z myślą o możliwości ponownego wykorzystania. Na przykład wioski dla sportowców zostały przekształcone w osiedle mieszkaniowe liczące ponad 2000 jednostek, w tym niedrogie mieszkania.

Dawne centra prasowe i nadawcze stały się centrum innowacji wykorzystującym ponownie infrastrukturę cyfrową zainstalowaną podczas igrzysk (Here East). Rzeźba ArcelorMittal Orbit została nawet zamieniona w olbrzymią publiczną zjeżdżalnię.

Ostatecznie 98% zostało ponownie wykorzystanych. 100% materiałów zostało wyrzuconych ze składowisk, a 62% odpadów zostało ponownie wykorzystanych, poddanych recyklingowi lub kompostowaniu. 700 000 metrów sześciennych gleby zostało odkażonych i oczyszczonych w celu regeneracji i ponownego użycia. Dzięki tym inicjatywom zaoszczędzono 400 000 ton dwutlenku węgla, a także znaczne oszczędności kosztów i materiałów.

W Glasgow w 2014 w ramach igrzysk zostało wybudowane 700 nowych domów w ramach szerszej rewitalizacji miasta. Projekt został opracowany w celu zapewnienia zakwaterowania 6500 sportowcom i urzędnikom, z późniejszym przeznaczeniem na mieszkania. Budynki były neutralne pod względem emisji dwutlenku węgla. Funkcje zrównoważonego rozwoju obejmowały wysokiej jakości izolację termiczną, panele termiczne zamontowane na dachu słonecznym oraz scentralizowany system energetyczny oparty na skojarzonej produkcji ciepła i energii, który przyczynia się do osiągnięcia ponad 55% redukcji emisji dwutlenku węgla o 95%, dzięki czemu igrzyska stały się najbardziej ekologiczne ”.

“10 Kluczowych wskaźników monitorowania GOZ” opracowała rządowa Dyrekcja Monitoringu i Statystyki w 2017 roku.

4 wskaźniki stosuje się na wczesnych etapach (wydobycie/wykorzystanie zasobów i zrównoważone zakupy, ekoprojekt, ekologia przemysłowa i terytorialna oraz gospodarka funkcjonalna), a następnie dwa wskaźniki dla drugiego obszaru działania (odpowiedzialne zużycie i przedłużenie cyklu życia produktu) oraz dwa wskaźniki na koniec cyklu (recykling). Wreszcie wskaźnik analizujący zatrudnienie w gospodarce o obiegu zamkniętym w naturalny sposób odnosi się do całego cyklu.

Wskaźnik	Definicja
Zużycie materiałów (DMC)/mieszkańca	Zapotrzebowanie na towary i usługi ze strony podmiotów gospodarczych wymaga wydobycia surowców ze środowiska, a także eksportu i importu surowców i wytwarzanych towarów. Te przepływy materiałów stanowią krajowe zużycie materiałów (DMC). Ten odczyt przedstawia efektywne ilości towarów zużytych w danym kraju. Wskaźnik ten należy do celów wyznaczonych przez cele zrównoważonego rozwoju ONZ na 2030 r.
Produktywność zasobów	Produktywność zasobów to stosunek wagi produktu krajowego brutto (PKB) do krajowego zużycia materiałów (DMC). Wskaźnik ten pozwala zmierzyć przejście w kierunku systemu gospodarczego, który jest bardziej oszczędny w wykorzystywaniu zasobów. Wskaźnik ten należy do celów wyznaczonych przez cele zrównoważonego rozwoju ONZ na 2030 r.
Posiadacze certyfikatu Ecolabel	Dwa oznakowania ekologiczne są obecnie przyznawane we Francji: francuskie oznakowanie ekologiczne (NF Environnement) i europejskie oznakowanie ekologiczne (EU Ecolabel), które uznawane jest we wszystkich 28 państwach członkowskich UE. Te oznakowania ekologiczne są przyznawane na podstawie dobrowolnych zgłoszeń. Produkty opatrzone oznakowaniem ekologicznym mają mniejszy wpływ na środowisko na każdym etapie ich cyklu życia (wytwarzanie, użytkowanie, transport i usuwanie) niż produkty niecertyfikowane. Producent może otrzymać oznakowanie ekologiczne dla jednego lub kilku produktów w różnych kategoriach.
Liczba projektów ekologii przemysłowej i terytorialnej	Ekologia przemysłowa i terytorialna (ITE), czasami określana jako symbioza przemysłowa, jest formą organizacji między przedsiębiorstwami, która koncentruje się na wymianie zasobów lub gromadzeniu zasobów. Termin ten odnosi się do dobrowolnych rozwiązań organizacyjnych wdrażanych w danym regionie w celu zmniejszenia obciążenia zasobów (wody, energii, odpadów) lub poprawy wydajności. ITE może obejmować dzielenie się infrastrukturą lub sprzętem (ogrzewanie miejskie, narzędzia produkcyjne lub przestrzenie itp.), usługami (zbiorowe zarządzanie odpadami, programy transportu między przedsiębiorstwami itp.) lub materiałami (odpady z jednej firmy stają się zasobem dla innej). Podejście to po raz pierwszy wprowadzono we Francji pod koniec lat 90.
Car-sharing (współużytkowanie samochodów)	Współużytkowanie samochodów, promowane w 2015 r. w art. 52 francuskiej ustawy o transformacji energetycznej na rzecz zielonego wzrostu, ma na celu zmniejszenie wpływu podróży gospodarstw domowych na środowisko.
Odpady spożywcze (food waste)	Francuski „Krajowy pakt na rzecz zwalczania marnotrawienia żywności” (pacte national de lutte contre le gaspillage alimentaire), opublikowany w maju 2013 r., zawiera następującą definicję: każdy artykuł spożywczy przeznaczony do spożycia przez ludzi, który zostaje niewykorzystany, wyrzucony lub zepsuty na dowolnym etapie cyklu stanowi marnotrawienie żywności. Marnotrawienie żywności jest cechą gospodarki liniowej, powodując bezpośrednie i pośrednie marnotrawstwo zasobów (surowców, wody, energii). Wskaźnik ten należy do celów wyznaczonych przez cele zrównoważonego rozwoju ONZ na 2030 r
Wydatki gospodarstw domowych na naprawę i konserwację produktów	Wydłużenie cykli życia produktu jest kluczowym czynnikiem zmniejszającym wpływ konsumpcjonizmu na środowisko poprzez optymalizację wykorzystania produktu. Preferowanie naprawy zamiast odkupienia oznacza przedłużenie żywotności produktu, ograniczając w ten sposób potrzebę wymiany, co stanowi dodatkowe obciążenie zasobów. Monitorowanie kwoty, jaką każdy mieszkaniec wydaje na naprawę i konserwację produktu, pozwala nam analizować rozwój praktyk domowych w tym zakresie.
Ilości odpadów wysłanych na składowisko	Zgodnie z hierarchią metod przetwarzania odpadów określoną w dyrektywie Komisji Europejskiej 2008/98/WE wykorzystanie składowisk odpadów jest najmniej pożądaną metodą unieszkodliwiania odpadów wraz ze spalaniem bez odzysku energii. Składowanie stanowi marnotrawstwo zasobów, które w innym przypadku mogłyby zostać poddane recyklingowi i utrudnia rozwój gospodarki o obiegu zamkniętym
Wykorzystanie surowców wtórnych w procesach produkcyjnych	Surowce wtórne, znane również jako surowce wtórne, to produkty odpadowe, które po posortowaniu i przetworzeniu zachowują jakość wystarczającą do ponownego wprowadzenia do procesu produkcyjnego. Można je zastąpić surowcami, oszczędzając w ten sposób zasoby. „Cykliczny wskaźnik zużycia materiałów” pokazuje odsetek odpadów, które zostały odzyskane, w porównaniu do wymagań materiałowych gospodarki jako całości.
Zatrudnienie w sektorach GOZ	Ten wskaźnik ma na celu oszacowanie liczby etatów lub ekwiwalentów (FTE) zajmowanych w ramach działalności gospodarczej, która stanowi część gospodarki o obiegu zamkniętym. Ten wskaźnik pozwala nam zmierzyć przejście do systemu gospodarczego, który jest bardziej oszczędny w wykorzystywaniu zasobów. Zatrudnienie w gospodarce o obiegu zamkniętym szacuje się na dwóch poziomach: 1. poziom analizuje podstawowe działania gospodarki o obiegu zamkniętym za pomocą 7 filarów określonych przez Ademe. Drugi poziom jest „ósmym filarem” i obejmuje tak zwane działania „przyległe” - te, których głównym celem nie jest cyrkulacja procesów produkcyjnych lub ograniczenie wykorzystywanych zasobów, ale które mimo to przyczynią się do osiągnięcia tych celów w większym stopniu lub mniej trwała moda.

Plan GOZ dla Paryża, 2017:

W dokumencie dokonano podziału wskaźników według czasu ich pozyskania, za punkt wyjścia przyjmując wskaźniki już mierzone, aż po te, których pomiar możliwy będzie w 2020 roku:

Wskaźniki pomiaru obecnie mierzone:

• tonaż odpadów przekierowanych poprzez naprawę, ponowne użycie, recykling, upcykling (recykling, rzemieślnicy, sklepy z używaną odzieżą, fablab);
• obrót i liczba miejsc pracy w podmiotach działających w gospodarce o obiegu zamkniętym (wszystkie sektory i typy łącznie).

Wskaźniki pomiaru możliwe do pozyskania w krótkim czasie:

• tonaż unikniętych odpadów;
• % redukcji przepływów przychodzących / wychodzących w Paryżu (metabolizm miejski);
• % wzrost odzysku materiałów (t) i odzysku organicznego w Paryżu (t).

Następujące wskaźniki zostaną ukończone do 2020 r .:

• liczba utworzonych miejsc pracy;
• tworzenie wartości (€) dzięki rozwojowi modeli gospodarki o obiegu zamkniętym.

W większości dokumentów wskazuje się, iż potrzeba jest prowadzenia badań w ujęciu wielosektorowym w łańcuchach wartości, wykraczając poza zarządzanie odpadami, środowiskiem oraz aktywna budowa świadomość konsumentów w kierunku akceptacji GOZ.

Niezbędne są nowe regulacje prawne, np. zachęty finansowe promujące produkty z recyklingu (np. poprzez niższy podatek VAT), usługi (w tym naprawy), czy też współdzielenie (symbioza gospodarcza). Kluczowe znaczenie będzie miał system monitorowania i oceny realizacji strategii jednak w większości tych dokumentów brak jest opracowanych systemów, lub są w fazie tworzenia.

We Włoszech została wprowadzona strategia „Towards a Model of Circular Economy for Italy - Overview and Strategic Framework”. Jest to strategia tzw. zintegrowana - koncentruje się głównie na narzędziach i politykach horyzontalnych. Jej celem jest kierowanie opinią publiczną w kierunku koncepcji gospodarki o obiegu zamkniętym.

Mediolan

W Mediolanie opracowano Wytyczne dotyczące polityki żywnościowej na lata 2015–2020 . Prowadzi się badania z zakresu modelowania i analizy danych dotyczących odpadów spożywczych oraz podejmowane są działania zabobiegające marnowaniu żywności, w tym też poprzez zwiększanie świadomości społeczeństwa, m.in. uczniów. Prowadzone są działania zbiórki nadwyżek żywności z gospodarstw domowych, nieruchomości komercyjnych i szkół w Mediolanie, a następnie transportuje się je samochodami miejskimi do zakładu fermentacji beztlenowej i kompostowni. Dzięki takim działaniom, w 2018 r uniknięto emisji ok. 8760 Mg CO2eq. Mediolan wprowadził obniżkę podatku komunalnego o 20% dla każdej organizacji, która przekazuje darowizny bankom żywności. Przykład ten pokazuje współpracę departamentów polityki fiskalnej, ochrony środowiska i polityki żywnościowej. Zespół odpowiedzialny za mediolańską politykę żywnościową bierze udział w projekcie interregowskim CircE wraz z ośmioma regionami partnerskimi i wspólnie opracowują rekomendacje dla rozwoju polityk w kierunku gospodarki o obiegu zamkniętym.

Oprócz Mediolanu kwestię zarządzania odpadami żywnościowymi podjęło jeszcze 5 włoskich miast: Turyn, Genua, Cremona i Mantova . Mediolan przewodniczy Grupie Roboczej ds. Żywności Eurocities, zrzeszającej ponad 50 europejskich miast, działającej na rzecz ułatwienia wymiany polityk, projektów i rzecznictwa w instytucjach wspólnotowych

W Austrii wstępne warunki ramowe i wdrożenia, na których można ustalić restrukturyzację w kierunku gospodarki o obiegu zamkniętym wprowadzono m.in. Ustawą o gospodarce odpadami z 2002 r. (Austriacki rząd federalny, 2015 r.), która podkreśla ukierunkowanie gospodarki odpadami zgodnie z hierarchią - polegającą na unikaniu odpadów, przygotowaniu do ponownego użycia, recyklingu, innym odzysku i unieszkodliwianiu. Zasady te uwzględnione są w dążeniu do gospodarki o obiegu zamkniętym. W planie działania na rzecz efektywnego gospodarowania zasobami (REAP, Lebensministerium, 2011) gospodarka o obiegu zamkniętym została już zdefiniowana jako jeden z czterech obszarów działania i konkretnych określonych środków. Do tej pory nie została opracowana strategia na poziomie krajowym dla Austrii, ale na podstawie powyższych informacji można stwierdzić, że istnieją podstawy, na których można budować GOZ na poziomie krajowym (politycznym).

Dzięki zaleceniom Komisji Europejskiej, w Austrii, jako kraju członkowskim, temat gospodarki o obiegu zamkniętym poruszany jest coraz częściej. Podejmowane są próby mające na celu radykalne zmniejszenie zapotrzebowania na podstawowe surowce i emisje .

W regionalnym raporcie GOZ (Dokument wejściowy do wdrożenia RESET2020) określono wnioski i zalecenia dotyczące działań w podziale na kompetencje ustawodawcy, spółek i podmiotów regionalnych:

Ustawodawca

Promocja modeli biznesowych w sensie gospodarki o obiegu zamkniętym:

• Integracja modeli biznesowych zgodnych z ideą GOZ z kanałami innowacji i promocji; Start-upy
• Promocja projektów pilotażowych i flagowych
• Stworzenie centrów kompetencji i wsparcia dla firm, które (chcą) wdrażać modele biznesowe zgodne z ideą GOZ
• Opracowanie katalogów kryteriów, w ramach których warunki przejścia na modele biznesowe zgodne z ideą GOZ są opłacalne
• Preferowanie rozwiązań usługowych w przetargach publicznych
• Promocja modeli regeneracji poprzez zobowiązania do odbioru lub żądanie „rozszerzonej odpowiedzialności producenta”
• Integracja recyklingu komponentów produktu z systemem celnym i podatkowym
• Promocja nauki i badań w dziedzinie wzornictwa w kontekście gospodarki o obiegu zamkniętym

W ostatnich dniach (czerwiec 2019 r.) ukazał się też raport THE CIRCULARITY GAP REPORT, Closing the Circularity Gap in Austria , który jest pierwszym tego rodzaju raportem, w którym ocenia się GOZ danego kraju, łącząc różne podejścia. W raporcie tym zbadano cztery kierunki działania:

1. przejście z paliw kopalnych na zasoby odnawialne (zwiększenie wskaźnika GOZ do 9,9%);
2. recykling wszystkich odpady nadające się do recyklingu (18,8%);
3. przejście na gospodarkę, która utrzymuje obecny poziom techniczny budynków i infrastruktury, pozyskując wszystkie materiały budowlane z rozbiórki starych zasobów budowlanych (11,6%);
4. zapewnienie importu o wyższej zawartości wtórnej (20,1%).

Łącznie te cztery perspektywy działania mogą zwiększyć austriacki wskaźnik GOZ z obecnych 9,7% do 37,4%. W Raporcie wykonano analizę przepływu materiałów zaspokajających siedem kluczowych potrzeb społecznych. Badano, jakie zasoby są wykorzystywane do takich celów, jak mieszkanie i infrastruktura, usługi, opieka zdrowotna, mobilność, komunikacja, konsumpcja i odżywianie. Badanie pokazuje, w jaki sposób surowce są przetwarzane i montowane, aby stać się produktami odpowiadającymi na potrzeby kraju. Stwierdzono, że Austria osiąga obecnie jedynie niewielki obieg zasobów z powrotem do gospodarki: dużo materiałów marnuje się poza odzyskiwaniem lub kontrolą. Badanie przeprowadzono pod kątem produkcji (fizyczne nakłady) oraz konsumpcji

Pomiary dążenia Słowacji w kierunku gospodarki o obiegu zamkniętym , opierają się na wskaźnikach opracowanych przez UE. W ww dokumencie nacisk położony jest na cztery obszary: produkcję i konsumpcję, gospodarkę odpadami, surowce wtórne i konkurencyjność. Przyjęta rok temu strategia Polityki Gospodarczej do 2030 roku ma na celu zwiększenie konkurencyjności słowackiej gospodarki z naciskiem na wzrost wydajności wszystkich czynników produkcji dzięki priorytetowym obszarom kluczowym. Podstawowa koncepcja gospodarki o obiegu zamkniętym znajduje odzwierciedlenie w dwóch zidentyfikowanych kluczowych obszarach: zmiany technologiczne i wsparcie potencjału innowacyjnego oraz efektywność ekologiczna i energetyczna gospodarki. Ministerstwo Środowiska Słowacji rozpoczyna obecnie budowę nowego jednolitego systemu informacji o gospodarce odpadami, w którym zakładana jest identyfikacja strumienia odpadów od jego powstania (pochodzenia) aż do ostatecznej obróbki i formalną deklaracją przetwarzania odpadów. Słowacja przyjęła też plan działania w kierunku zielonych zamówień publicznych . W dokumentach strategicznych Słowacji są nawiązania do gospodarki o obiegu zamkniętym, jednak nie ma zbiorczego dokumentu, który by na ich podstawie określił kompleksowo politykę państwa w kierunku gospodarki o obiegu zamkniętym oraz uwzględniał opracowane wskaźniki GOZ na poziomie krajowym.

Oprócz prac w kierunku GOZ na poziomie rządowym, powstają inicjatywy prywatne - jedną z nich jest Instytut Circular Economy Slovakia (INCIEN) utworzony w 2016 r. przez indywidualnych ekspertów przy wsparciu podobnej organizacji w Republice Czeskiej.

W Kanadzie jest wiele inicjatyw dążących do przejścia na gospodarkę o obiegu zamkniętym. Jest ona zauważalna zarówno na poziomie rządowym , , , lokalnym , jak i wiele jest inicjatyw prywatnych , , .

Jedną z takich inicjatyw dążących w kierunku GOZ jest założona w 2013 r. The National Zero Waste Council , zrzeszająca władze lokalne (w tym m.in. sześć największych regionów metropolitarnych Kanady), przedsiębiorstwa i organizacje pozarządowe. Powstała w celu zapobiegania powstawaniu odpadów w Kanadzie i jest bardzo zaangażowana w promowanie gospodarki o obiegu zamkniętym. Inną inicjatywą, która jest zgodna z zasadami GOZ są działania związane z rozszerzoną odpowiedzialnością poducentów (Kanada jest w tym temacie światowym liderem). Opracowano też zalecenia zgodne z GOZ dotyczące tworzyw sztucznych .

Jednak mimo, że w wielu dokumentach są wspomniane aspekty GOZ, uważa się , że kanadyjska dyskusja na temat gospodarki o obiegu zamkniętym została przyćmiona krajowym naciskiem na zmiany klimatyczne i czysty wzrost. GOZ zawiera zarówno dążenie do redukcji emisji jak i cele programu na rzecz czystego wzrostu (m.in. „dobre” miejsca pracy, nowe „czyste” technologie) ale zawiera też inne aspekty – jest pojęciem szerszym. W dokumencie „GETTING TO A CIRCULAR ECONOMY: A PRIMER FOR CANADIAN POLICYMAKERS”56, opisano jak koncepcje GOZ pasują do kanadyjskiego modelu Czystego Wzrostu oraz podanych jest sześć najważniejszych narzędzi polityki do przyspieszenia transformacji w kierunku GOZ:

1. Programy i polityki rozszerzonej odpowiedzialności producenta, w szczególności cele i instrumenty rynkowe;
2. Zielone zamówienia;
3. Inwestycje publiczne w badania, rozwój, innowacje i programy pilotażowe związane z gospodarką o obiegu zamkniętym;
4. Praca z miastami jako ośrodkami innowacji;
5. Partnerstwa i wspólne inicjatywy z biznesem i społeczeństwem obywatelskim w celu badania, uczenia się, wprowadzania innowacji, współpracy i budowania potencjału i polityki w zakresie gospodarki o obiegu zamkniętym;
6. Krajowe i regionalne plany działania dotyczące przejść sektorowych.

„Strategy for a Waste-Free Ontario: Building the Circular Economy” z 2017 r. jest pierwszą prowincjonalną strategią gospodarki o obiegu zamkniętym w Kanadzie. Strategię w rozłożeniu w czasie osiągania poszczególnych celów przedstawiono na rys. 11.1. Dotyczy ona dążenia do zamknięcia pętli zasobów i minimalizowania zmian klimatu poprzez nie składowanie lub minimalizowanie składowania odpadów, w tym związków organicznych na składowiskach odpadów oraz ich ponowne wykorzystanie, poddanie recyklingowi, kompostowane i zawrócenie jako surowców do gospodarki. Strategia dotyczy wszystkich źródeł odpadów - nie tylko komunalnych, zarządzanych przez gminy, ale również odpadów wytwarzanych przez sektory przemysłowe, handlowe i instytucjonalne. Mierzona jest ilość odpadów trafiających na składowiska oraz emisja gazów cieplarnianych z sektora gospodarki odpadami.

W Vancouver do 2020 roku planuje się zmniejszenie ilości odpadów stałych trafiających na składowiska o 50% (rok bazowy: 2008), przy czym jednym z głównych obszarów zainteresowania są odpady tekstylne. Badania przeprowadzone wśród przedsiębiorców wykazały że brak jest zachęt ze strony rządowej do przejścia do gospodarki o obiegu zamkniętym w miejskim sektorze mody i tekstyliów. Przedsiębiorcy oczekiwali zachęt do zmian z wykorzystaniem instrumentów politycznych. Zalecenia dotyczące wyrobów włókienniczych obejmowały: wdrażanie rozszerzonej odpowiedzialności producenta, wprowadzenie zakazu usuwania odpadów, zachęcanie do badań i rozwoju w zakresie recyklingu, zarządzanie lub ułatwianie programów zbiórki, zapewnianie lub zachęcanie do korzystania z infrastruktury recyklingu, budowanie edukacji i świadomości, wdrażanie pilotażowych programów odbioru, edukację w zakresie pełnego wpływu na cykl życia, zapewnienie zachęt finansowych i zielonych kredytów na zmniejszenie ilości odpadów, umożliwienie lokalnej produkcji i zachęcanie do tworzenia regionalnych pętli materiałowych .

W prowincji Ontario, w hrabstwie Wellington i mieście Guelph są podjęte przez naukowców, lokalnych przedsiębiorców, rolników oraz partnerów społecznych działania wykorzystujące lokalną wiedzę i najnowsze technologie przekształcające lokalny ekosystem żywności w „żywe laboratorium miejskie / wiejskie”. Celem jest zwiększenie do 2025 r. o 50% dostępu do niedrogiej żywności, gdzie „odpady” żywieniowe stają się zasobem, utworzenie 50 nowych przedsiębiorstw działających zgodnie z GOZ oraz poprzez powyższe zwiększenie dochodów ekonomicznych o 50% .

Odniesienie do wskaźników GOZ pojawia się w hiszpańskich dokumentach strategicznych dotyczących zrównoważonego rozwoju oraz w planie wdrożenia GOZ w gospodarce hiszpańskiej do 2030 roku.

W strategii „Extremadura 2030” ustalono 187 wskaźników wraz z zestawem działań w sektorach energii, transportu, rolnictwa, przemysłu, mieszkalnych i miejskich usługi i administracja, odpady, pochłaniacze CO2, zarządzanie, B+R+I, świadomość i rozpowszechnianie

Zużycie energii

• Udział energii ze źródeł odnawialnych w zużyciu energii całkowitej brutto (%).
• Kwota energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych w konsumpcji w słupki środkowe (%).
• Produkcja energii elektrycznej brutto (GWh).
• Produkcja brutto energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych (GWh).
• Końcowe zużycie energii elektrycznej w środkowych szynach zbiorczych (GWh).
• Zużycie biopaliw (ktep).
• Zużycie benzyn (ktep).
• Zużycie oleju napędowego w sektorze transportu (ktep).
• Roczne TIPEI na wypadek nieprzewidzianych wydatków (godzin).
• Wyemitowane oszczędności CO2 (t).
• Inwestycje publiczne (EUR).
• Prywatne inwestycje (EUR).

Rachunki środowiskowe

Podstawowe wskaźniki: liczba opracowanych rachunków środowiskowych, liczba projektów finansowanych ze względu na ich rozwój lub stopień realizacji celów

Energia zrównoważona

• Intensywność energii pierwotnej w cenach stałych (EUR)
• Końcowa energochłonność w cenach stałych (EUR)
• Zużycie energii pierwotnej na mieszkańca
• Ostateczne spożycie na mieszkańca
• Liczba szkoleń w zakresie energii odnawialnych.
• Liczba studentów i studentów przeszkolonych w zakresie energii odnawialnej.

Polityka dotycząca odpadów

• Stopień zgodności z proponowanymi celami środowiskowymi.
• Status realizacji programów i działań przewidzianych w Planie PIREX.
• Skala negatywnych skutków wynikających z jego wdrożenia.
• Metodologia identyfikacji niekorzystnych skutków dla środowiska

„Circular Spain 2030. Spanish strategy for circular economy” strategia opracowana przez Ministerstwo Rolnictwa, Rybołówstwa, Żywności i Środowiska. Dokument zawiera plan działania (na lata 2018–2020) obejmujący 70 środków mających na celu osiągnięcie modelu rozwoju i bardziej innowacyjnego, konkurencyjnego i zrównoważonego wzrostu, minimalizującego wytwarzanie odpadów i dysponującego budżetem w wysokości ponad 836 milionów EUR.

Propozycja wskaźników:

Obszar	Wskaźnik
Produkcja i konsumpcja	Konsumpcja narodowa materiałów (t) Produkcja materiałów (t) Produkcja energii (w mln EUR) % udział krajowych wydatków na ochroną środowiska w PKB Wskaźnik produkcji towarów i usług środowiskowych %
Gospodarka odpadami	Wskaźnik recyklingu % Wskaźnik wyładunku odpadów % Współczynnik recyklingu odpadów komunalnych Wskaźnik recyklingu, z wyłączeniem odpadów powydobywcznych
Naprawa, ponowne użycie, recykling	% wydatków domowych na naprawę i wynajem odzieży % wydatków domowych na naprawę i wynajem AGD Objętość ponownie użytej wody
Zatrudnienie	Zatrudnienie w obszarze gospodarki o obiegu zastępczym
Badania, rozwój, innowacje	1.1.1 Innowacje/ R+D poczynione realizowane na rzecz aktywności objętych gospodarką o obiegu zamkniętym % firm, które wprowadzają innowacje z motywacją zgodną z CE (zmniejszenie zużycia materiałów i energii oraz mniejszy wpływ otoczenia) 1.1.2 Prywatne inwestycje, zatrudnienie i wartość dodana brutto w sektorach recyklingu, naprawy i ponownego wykorzystania 1.1.3 liczba patentów związanych z recyklingiem surowców wtórnych